Kanala Sûweyş

Kanala Suweyş (قناة السويس, Qanat es-Suweyş) kanalaka çêkiriya navbera Derya Navîn û Derya Sor de ye. Kanala Suweyş 163 km dirêjahîya, derê herî teng jî 300 m. firehîya xwe heye û Bûr said(Port Said) û bi Sûweyşê ve digîhîne hev.

Kanal ji alîya Compagnie Universelle du Canal de Suez, ango Pardarîya Suweyş, hat çêkirin. Kanal di 16'ê sermawezê 1869an de hat vekirin.

Dîrok

Kanalakê navberê Derya Navîn û Derya Sor de ji berê de dihat plan kirin. Di 14. sedsala b.z. Sethos I. û Ramses II. kanalaka Nil de heta Gola Timsah, ji Gola Timsah de jî heta Derya Sor çêkirin. Ew kanala ji bo xopandinê, an jî ji bo pir teng bû, paşê qir bû. Di 7. sedsala b.z. Necho II. xwest ku Kanalaka Nil de heta Derya Sor çêka. Lê gorî gotinên Herodot di avahîyayê Kanalê de 120.000 mirov mir û nikanî kanalê temam bike. Li paş Necho II. re Darîûs I. ew kanala temam kir. Ptolemî(285 b.z.) jî xebata Darîûs I. hîn rind kir.

Dema Kleopatra VII. û Roman de kanal wek berê ne bi qêmet(biha) bû.

Dema Ereban Misir dest xwe xwist şinda Amr, cîhangirê Misir, dema Xelife Hz. Omer de, kanal Qehîre de heta Derya Sor çêkir. Sedsalake din şinda, kanal carî din bêerk bû.

Daxwazê çêkirinê kanalakê li ser Nîvgirava Sîna Çaxa Navîn de jî dewam kir. Wekok Venedîkan di 1504 bi Împaratoriya Osmanî re ji bo Kanalakê nevbarê Derya Navîn û Derya Sor de çêkin nivîsand.

Gottfried Wilhelm Leibniz jî li ser çêkirinê kanalê di 1671an de ji Ludwig XIV. re nivîsand.

Kengê Napoléon Bonaparte çû Misirê 1798an de xwest ko kanalakê çêke. Paş Endazeyar Gratien Lepère got ku Derya Sorê li Derya Navîn 10 m. bilindtirê şinde Napoleon ji çêkirinê kanalê vegeriya.

Di 1843an de Metternich xwest ku Mehmet Ali Paşa re kanalê çêka jî wî bala xwe nade ye.

1854an de Ferdinand de Lesseps bi destekê serkowezîr Muhammed Said re dest bi xebatê çêkirinê kanalê kir. Di 1856an de jî Compagnie universelle du canal maritime de Suez hat saz kirin. Ew destpêk de 52% Fransî û 44% jî dest Misir de bû. Serokê Pardarîye Lesseps bû. Pardarîyê mafên kanalê heta 99 salan standin. 99 salan şinda jî kanal dikir ya Misirê be.

Di 25'ê adarê 1859an de li Bûr Saidê ava kirina kanalê hat destpêkirin.

1,5 milon mirov di ava kirina Kanalê de şixûlîn. 125.000 mirov di ava kirinê de ji bo Kolera mir. Di 18'ê adarê 1869an de Derya Navîn gehîşta Gola Bitter, di 17'ê sermawezê 1869an de jî kanal hat vekirin. Kanalê di binî de 22 m, di ser de 58 m fireh bûn, 8 m . jî kûr bûna xwe he bû. Kanal bi 19.000.000 Pound Sterlin mal bû.

Krizên Li ser Kanalê

Di 1875an de Britanya para Misirê stand û kargerîya de jî par dest xwe xwist.

29'ê kewçerê 1888an de Kanala Suweyş navçeykê bealî hat danezanîn û ji bo keştîyên navnetewî hat vekirin.

Di dema Şerê Cîhanê yê Yekem û Şerê Cîhanê yê duyem de Brîtanya kanal sehêt(kontrol) kir.

Di 1936 kargerîya kanalê dest Compagnie universelle du canal maritime de Suez û dest Brîtanya de ma.

Di 1956an de Qrîza Suweyş derket. Nassir 26'ê tîrmehê de kanal wek ya Misirê, ango netewî, dazanîn û para %44an Brîtanya dest stand. Li ser wê ve 29'ê kewçerê de Brîtanya, Fransa û Îsrail êrîşa Misirê kirin. Nassir 40 keştîyan wê demê di kanalê de binav kirin. Nîvgirava Sîna hat vegirtin. Di 1957an de bi serwerî ya Lester Pearson, wezîrê karûbarên derveya Kanada, de krîz hat ji hev derxwistin. Kanal 1957an de bi ewleyî UN şinda hat vekirin. 1967an de dema Şerê Şeş Rojan de Misir carî din hat girtin. Kanal heta 1975 girtî ma.

Danen Kanalê Îroj

Dirêjahîya Kanalê 190,25 km. ye. Li bakur kanalê li ser 345, li bin jî 215 m firehe. Li başûr kanalê jî li ser 280 m, li bin jî 195 fireh bûna xwe heye. Kûr bûna Kanalê 22,5 m. ye.

Kanal Bakur li Bûr Saidê dest pê dike, heta Îsmaîlîa 78,5 km, Îsmaîlîa de heta Port Tevfik 83,750 km,

Serdaba Ahmed-Hamdi

Di 1980an vir de serdabakê(tûnel) suweyş û Qehire bi hev gehî ne. Ew 1704 m direjahî û 42 m kûr bûna xwe heye.

Bibîne

  • Kanala Panama

Giredanê Web

Listed in the following categories:
Post a comment
Tips & Hints
Arrange By:
Mousha Pasha
13 March 2013
I ♥ Suez Canal ... this is my work zone and I love the Canal Cities ♥
Kristina Shalaby
25 April 2014
Pack your patience. Sometimes it can take hours to get through security
Maritza Barnes
7 May 2013
Crossing the Suez on a bright sunny breezy afternoon!
Astla Abed
22 March 2014
Doing my #Run #live_fit
M2HMOUD 김새론 김새론
It is my work
Ahmed Magdi
30 March 2016
ﻗﻨﺎﻩ ﺍﻟﺴوﻳﺲ ﺍﻟﻤﺼﺮﻳﻪ.
Load more comments
foursquare.com
6.7/10
2,521 people have been here

Hotels nearby

See all hotels See all
Tolip Family Park Hotel

starting $100

Jaz Little Venice Golf Resort

starting $107

Mercure Ismailia Forsan Island Hotel

starting $88

Retal View Resort El Sokhna

starting $46

The Westin Cairo Golf Resort and Spa Katameya Dunes

starting $100

Mirita Hotel ,10th Of Ramadan

starting $58

Recommended sights nearby

See all See all
Add to wishlist
I've been here
Visited
El Ferdan Railway Bridge

The El Ferdan Railway Bridge is a swing bridge that spans the Suez

Add to wishlist
I've been here
Visited
Suez Canal Bridge

The Suez Canal Bridge, also known as the Shohada 25 January Bridge or

Add to wishlist
I've been here
Visited
Great Bitter Lake

The Great Bitter Lake (Arabic: البحيرة المرة الكبرى; transliterated: a

Add to wishlist
I've been here
Visited
Malé Hořké jezero

Ма́лое Го́рькое о́зеро — солёное озеро в Египте, расположено

Add to wishlist
I've been here
Visited
Lighthouse of Port Said

The Lighthouse of Port Said is one of the most important architectural

Add to wishlist
I've been here
Visited
Lake Manzala

Lake Manzala (also Manzaleh) is a brackish lake, sometimes called a

Add to wishlist
I've been here
Visited
Museum of Modern Art in Egypt

Museum of Modern Art—Port Said is a modern and contemporary art m

Add to wishlist
I've been here
Visited
Ahmed Hamdi Tunnel

The Ahmed Hamdi Tunnel is an automobile tunnel under the Suez Canal.

Similar tourist attractions

See all See all
Add to wishlist
I've been here
Visited
Villa Ephrussi de Rothschild

Villa Ephrussi de Rothschild is a French seaside palazzo constructed

Add to wishlist
I've been here
Visited
Grand Canal (Venice)

The Grand Canal (Italian: Canal Grande, Venetian: Canałasso) is a

Add to wishlist
I've been here
Visited
NDSM wharf (NDSM werf)

NDSM wharf (NDSM werf) is a tourist attraction, one of the Coastal

Add to wishlist
I've been here
Visited
North River Terminal

The North River Terminal or Rechnoy Vokzal (русский. Речной

Add to wishlist
I've been here
Visited
Южная дамба (Комплекс защитных сооружений Санкт-Петербурга от наводнений)

Южная дамба (Комплекс защитных сооружений Санкт-Петербур

See all similar places